Als zanger zul je moeten kunnen praten
Als zanger zul je moeten kunnen spreken. De volgende uitspraak oefeningen zijn van William Maloney. Hij is spraak leraar aan de American Academy of Dramatic Arts.
Gebruik de stem
Gebruik de stem met open mond: OE OO AA EE IE. Kijk naar rechts met een rechte, lange hals..
Laat de spieren van de hals los en rol het hoofd voorlangs (met de kin in de richting van het borstbeen) naar links. Maak de hals lang en kijk naar links Dit is een “head swing”.
Doe het nog eens met een crescendo, zoals aangegeven met een onderstreepte klinker OEOE OOOO AAAA EEEE IEIE.
Maak het geluid luider door de buik in te trekken en de kaak los te laten.
Ook op Voe-oe-oe-oe, Mamamama, Zazazaza, Vavavava. Swing met het hoofd, de tors en de armen OE OO AA EE IE een halve swing, en bij AA een hele swing.
Spreken is een geluid met toonhoogte verschillen en het bewegen van de tong en mond naar buiten (niet binnensmonds). Als je geluid maakt, sluiten de stembanden door te luisteren naar het geluid wat je maakt.
Resonans
Resonating. Resonans: Als je de hals en maagstreek ontspant, relaxed, dan klinkt de stem door in het hoofd, “rings”.
Volume
Volume verkrijg je wanneer je de longinhoud vergroot zodat het diafragma naar beneden gaat. Een actieve houding geeft ruimte aan de longen, buikorganen en bewegingsvrijheid aan het middenrif. William Maloney pakte de hand van een student. Hij duwde de arm omhoog wanneer de student geen weerstand gaf. De arm stelt de adem voor. Het middenrif is laag en breed als het weerstand geeft aan de adem.
Lippower
“Lippower”, lipspanning vraagt om weerstand. De weerstand is de ademsteun. Het gevolg is dat de buikspieren lang worden en naar voren, naar buiten gaan en niet zoals bij het uitademen (dansen) naar binnen alsof ze tegen de wervelkolom duwen.
Tempo
Spreek de tekst snel en langzaam. Melodie: Faaaaa van hoog naar laag en laag naar hoog, hoog laag hoog. Laag hoog laag. “Wiggle besides vocal chords”.
Melodie
Doe de volgende oefening met de tekst van een krantenartikel. Lees de zinnen van hoog naar laag, en van laag naar hoog. Zorg dat de stem niet eentonig wordt.
Spreek melodieus. (In de musical “Evita” komt een scène voor waar Perron de massa toespreekt. Hij spreekt, zingt, het recitatief, waardoor hij aan de zijkant van het toneel een enorm plein suggereert). Het gebruiken van de kopstem is veilig.
Ritme
Ritme: snel en langzaam. Denk vooruit. Maak de lettergrepen heel lang of zeer kort. Dynamiek: hard en zacht. Lees de tekst fluisterend, en met luide stem. Timing is de persoonlijke uitvoering van het ritme; de dosering van de gesproken woorden binnen de tijdseenheid. Neem de adempauzes bij de komma’s en de punten van de zin, en bij woorden die benadrukt moeten worden.
Eutonie
Eutonie: is het evenwicht tussen te veel en te weinig spierspanning. Het gaat om de juiste spanning. Eutonie is de juiste spierspanning in de stem om te spreken. Let op de slotklank consonanten; verwaarloos ze niet.
Bij het articuleren beïnvloeden de hartslag en het ademritme elkaar. Stel je voor dat je een trap oploopt. Je staat stil om de voeten te vegen, dan zijn de spieren ontspannen. Loop vier treden van de trap op en adem uit. Pfffffft, er is een automatische inademing. Vier treden uitademen, twee treden inademen enz.…
Het aanzetstuk is het gebied van de stembanden tot en met de lippen: de keel- neus- en mondholte. De grootte en vorm veranderen door het bewegen van het strottenhoofd, het zachte gehemelte (die de neusholte kan afsluiten) tong, onderkaak en lippen.
Gebruik de punt van de tong. Breng de tong naar voren. Een acteur maakt fouten door een verkeerde melodie te gebruiken in zijn tekst. Iedere taal heeft zijn eigen melodie.
Tongval
In verschillende talen maak je verschillende bewegingen van de mond, tong en keel. Het Amerikaans is lager dan het Duits. Voor het spreken van een commercial wordt het volgende hulpmiddel gebruikt: er is een denkbeeldige lijn zoals het notenschrift van de tekst, zodat de acteur precies iets sneller, langzamer, hoger of lager kan gaan met zijn stem. Hij kan de melodie veranderen na honderd maal dezelfde zin te zeggen. Timing, energie en de spreekpauze op het juiste moment. De betekenis van een zin verandert door de accenten op andere plaatsen te leggen. “Wil jij die vaas daar neerzetten?”
Emoties
Oefen de stem met emoties: Maak een van woede of opwinding overslaande stem, een van ontroering trillende stem, een van angst toegeknepen keel, geef geen geluid bij heftige gemoedstoestanden, maak een gespannen, geperst geluid bij spanning, stress. Heb een hoge, wazige, onzekere stem, of en vrolijke heldere stem.
De gevoelens van de acteur veranderen de “normal form” (denk aan de nieuwslezer). De rand van de keel wordt hard bij het spreken. De keel is open en week, en het strottenhoofd vibreert bij het zingen.
“Scoop around the pitch” geeft een saai stemgeluid (tegen de toon aan of boven de toon spreken). “Hit the pitch” in plaats van “scoop slight” (Zit óp de toon).
De Amerikaanse spraakklanken zijn anders dan de Nederlandse spraakklanken. De belangrijkste in onze taal zijn: klinkers, vocalen aa oo oe è ò ie.
Tweeklanken
Tweeklanken, diftong au ij ui eu (mengklanken). Medeklinkers, consonanten met weerstand geboden aan de uitstromende lucht. Een afsluiting: p t k
Een vernauwing
Een vernauwing: f s (tonggleufje) g. Het gaat om de wijziging van de vorm van de holten boven de stemspleet. Bij stemhebbende medeklinkers voel je het strottenhoofd en de mondbodem. Bij stemloze medeklinkers niet: s p t k.
Acteur Terry Wogan
Acteur Terry Wogan zei in een talkshow, een praatprogramma op de televisie: “I breath through my nose and talk through my mouth at the same time. Several doctors told me I’m out of my mind”.
Hij kan razendsnel articuleren en werkt voor tv commercials. “Po po da da tien keer.
Ma me mi mo moe – da – pa – ga la la la”. “Wishi willies, washes wallies waltz”.
“Bettie batter bought a bit of better butter, but the bit butter that Bettie Batter bought, was a bit bitter for the better butter”.
“Chopping the shock from some chestnuts. (De schil van enkele kastanjes afhakken, kloven). “Did Chuck chop the shocks faster than Chuck chucks the chestnuts, or did Chuck chuck the chestnuts faster than Chuck chops the shocks?” (Klooft Chuck de hulzen van de kastanjes sneller dan dat hij ze uit de boom gooit, of werpt hij ze sneller uit de boom dan dat hij ze klooft?
“Chopping the shocks from some chestnuts”.
Hoe weet ik nou of ik het snap?
“Luister naar je lichaam” zegt Erica Rooda. Je voelt dondersgoed of het lekker is of niet. Zodra je ergens pijn voelt of je wordt ongemakkelijk, doe je iets raars.
Natuurlijk ga je eerst een tijdje oefenen voordat je beslist dat het niets voor jou is.
Wat ervaarde je en wat voelde je toen je de oefeningen van William Maloney deed?
Wil je zekerheid over je stem?
Download dan mijn GRATIS E-book Grip Op Je Stem